ALIMENTY do kiedy trzeba je płacić?
Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania, to inaczej obowiązek alimentacyjny. Przedmiotowy obowiązek obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.
Alimenty z zasady mają zatem wymiar pieniężny (dostarczanie środków utrzymania) oraz wymiar niepieniężny (osobiste starania o utrzymanie lub wychowanie). Drugi wymiar, tj. niepieniężny został przewidziany jedynie w odniesieniu do obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, albo wobec osoby niepełnosprawnej.
Najbardziej powszechny jest obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka. Zgodnie z przepisami polskiego kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie […]”.
Kodeks przewiduje jeden wyjątek, kiedy rodzice są zwolnieni od ww. obowiązku, to jest sytuację, gdy dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W praktyce ww. wyjątek występuje bardzo rzadko.
Podkreślić należy, że nie ma zarówno minimalnej, jak i maksymalnej kwoty alimentów, przepisy nie przewidują tzw. widełek. W konsekwencji wysokość alimentów ustalana jest indywidualnie dla każdego przypadku.
Na wysokość alimentów wpływ ma wysokość usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do otrzymania alimentów oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego do uiszczania alimentów.
Przez pojęcie usprawiedliwionych potrzeb należy rozumieć przede wszystkim potrzeby w postaci zapewnienia mieszkania, wyżywienia, ubrania, higieny, leczenia. Należy pamiętać, że zakres usprawiedliwionych potrzeb uzależniony jest od osoby uprawnionego do alimentów. Inaczej kształtują się usprawiedliwione potrzeby małoletniego dziecka, które musi się rozwijać i kształcić, zdobywać wiedzę i nowe umiejętności przydatne do zdobycia zawodu i życia w społeczeństwie, a inaczej będą kształtowały się usprawiedliwione potrzeby osoby dorosłej. I tak w przypadku obowiązku alimentacyjnego wobec małoletniego dziecka, jego usprawiedliwione potrzeby będą obejmowały także koszty związane z nauką w szkole, zajęciami dodatkowymi, wyjazdami wakacyjnymi, dodatkowymi kursami i szkoleniami.
W przypadku obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dzieci obowiązuje zasada równej stopy życiowej, co oznacza, że jeżeli rodzice mają znaczne możliwości majątkowe i zarobkowe, to powinni zaspokajać potrzeby dzieci nawet na wyższym poziomie niż ich usprawiedliwione potrzeby, tj. na takim poziomie, który pozwoli utrzymać równą stopę życiową rodzica i dziecka.
Co do możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego podnieść należy, że przy ustalaniu wysokości alimentów sąd co do zasady nie bierze pod uwagę wysokości dochodów zobowiązanego do świadczeń alimentacyjnych. Faktycznie uzyskiwane dochody stanowią dla sądu jedynie punkt wyjścia do ustaleń w zakresie możliwości majątkowych i zarobkowych. Sąd dokonuje weryfikacji, czy zobowiązany w sposób właściwy wykorzystuje swoje siły i umiejętności zarobkowe, jeśli sąd dojdzie do przekonania, że zobowiązany nie wykorzystuje swojego faktycznego potencjału zarobkowego, może ustalić możliwości zarobkowe zobowiązanego na wyższym poziomie, niż dochód jaki ten osiąga.
Jakkolwiek małoletnie dzieci uzyskują w Polsce świadczenie wychowawcze tzw. 800+, tak zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, przedmiotowe świadczenie nie wpływa na wysokość alimentów. W konsekwencji dokonując pewnego uproszczenia sąd orzekając o alimentach nie może uwzględnić, że dziecko każdego miesiąca uzyskuje świadczenie w kwocie 800,00 złotych.
Co do zasady obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci nie jest ograniczony żadnym terminem. Uzyskanie przez dziecko pełnoletności nie skutkuje automatycznym wygaśnięciem obowiązku alimentacyjnego. Podkreślić należy, że w polskich warunkach dojście przez dziecko do pełnoletności w zdecydowanej większości przypadków ma miejsce, gdy dziecko odbywa jeszcze naukę w szkole średniej i nie ma możliwości zarobkowania.
Jednakże, jeśli dziecko jest pełnoletnie i otrzymuje środki finansowe, które pozwalają mu na samodzielne utrzymanie się to rodzic obowiązany do uiszczania na rzecz dziecka alimentów może wystąpić o ustalenie wygaśnięcia jego obowiązku alimentacyjnego, albowiem uprawniony do alimentów usamodzielnił się.
Dodatkowo podkreślić należy, że obowiązek alimentacyjny nie jest związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez uprawnionego określonego stopnia podstawowego lub średniego wykształcenia. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie, przy czym nie można oczekiwać samodzielnego utrzymania się od małoletniego dziecka. W konsekwencji ustanie obowiązku alimentacyjnego może mieć miejsce co do zasady wyłącznie w stosunku do pełnoletniego dziecka, które jest w stanie utrzymać się samodzielnie.
Kancelaria Adwokacka Jakub Słomiński
Gdańsk, Al. Zwycięstwa 36/3
Filia: Czersk, ul. Ostrowskiego 16
Tel. 606-910-807
Galeria